De eerste vermelding van dit erve vinden we in het schattingsregister van Twente uit het jaar 1475. De eerste bekende eigenaar is de familie van Tije. In 1475 verkopen Derk en Seino ten Thije dat hues to Grymberghe mit den veer etc. en ook met de Luierweerd in de buurschap Enter aan Otto van den Rutenberg en diens vrouw.
In 1734 koopt Carel Frederik Cramer, richter te Delden het Luierweerd van A. Schele te Osnabruck. Cramer was gehuwd met Johanna Putman. Bij het Leijerweerd wordt een buitenhuis gebouwd en een tuin met theehuisje aangelegd en tevens een sterrebos en allee. In de zomer verblijven de Cramers regelmatig op het Leijerweerd. Hun enige kind Joannes Wilhelmus Cramer volgt zijn vader in 1733 op als richter van Delden. Diens tweede zoon Carel Frederik Herman Cramer volgt zijn vader in 1789 op als richter van Delden, ontvanger der landsmiddelen en advocaat-fiscaal van Twenthe. In 1802 krijgt Cramer toestemming om de naam Putman aan de familienaam Cramer toe te voegen. Met zijn moeder Susanna Geertruyd Putman dreigde n.l. de familienaam Putman uit te sterven. Bij de komst van de fransen in 1795 wordt Cramer uit al zijn ambten ontzet van wege zijn prinsgezinde gevoelens. Na de franse tijd is hij burgemeester en secretaris van het Schoutambt Delden. Op 72-jarige leeftijd in 1838 wordt hem eervol ontslag verleend uit deze functies.
1 november 1838 vestigt Carel Frederic Herman Putman Cramer zich met zijn vrouw Maria Elisabeth van Thielen op het buitengoed het Leijerweerd te Enter. Zijn zoon Joan Wilhelm Putman Cramer wordt in 1841 benoemd tot
Carel Frederink Herman Putman Cramer (1765-1845), de vader van de burgemeester van Wierden | Joan.Wilhelm Putman Cramer (1814-1897), burgemeester van Wierden van 1841 tot 1880 |
burgemeester van de gemeente Wierden en neemt dan samen met zijn vrouw Maria Gerarda Adolphina Johanna Schouten en hun drie kinderen intrek bij zijn ouders op het Leijerweerd. Ook de zuster van Joan Putman Cramer, Joanna Wilhelmina Maria, weduwe van de heer Zeger de Jongh trekt bij haar ouders en broer in. Daar worden nog zes kinderen geboren. In 1845 overlijdt Carel Frederic Herman Putman Cramer en in 1847 zijn vrouw.
Rond dit overlijden der ouders zijn toendertijd een aantal actes van boedelscheiding etc. opgemaakt met o.a. een volledige inventarisatie van alle goederen die op het Leijerweerd werden aangetroffen. Deze actes zijn hierna onverkort weergegeven. Tevens is nog opgenomen een acte van verpachting van de boerderij die naast het herenhuis stond. Deze verpachting geldt voor de jaren 1812-1818. In deze acte komen we allerlei bepalingen en beperkingen tegen waaraan de toenmalige pachter was onderworpen.Na beeindiging van zijn loopbaan als burgemeester van de gemeente Wierden in 1880 en het overlijden van zijn vrouw in 1883 komt een einde aan de historie van het buitenhuis. In 1883 wordt het herenhuis voor afbraak verkocht.
Een deel van deze gegevens zijn overgenomen uit het boekje “Enter 800” waarin Henk Woolderink verhaald over de geschiedenis van het Leijerweerd en uit het boek “De havezaten van Twenthe en haar bewoners” van de heren Gevers en Mensema.
Johan Altena,
Enter, 14 april 2001.