De geschiedenis van de Coöperatieve Landbouwvereniging in Enter

De geschiedenis van de Coöperatieve Landbouwvereniging in Enter

Gerrit Hendrik Morsink “Plas-Hendrik”, geb.1-11-1849 op het erve”  De Plas” , het voormalige bouwhuis van het huis Cattelaar was een bakkersknecht die in 1873 trouwde met Johanna Schuitemaker. Zijn schoonvader Jan Hendrik Schuitemaker was eigenaar van de laatste Enterse  werf de “Measters-Waarf” en woonde op het oude erve Borgerink achter de N.H. Kerk. Zij gingen inwonen bij zijn schoonouders. Naast de boerderij werd een bakkerij gebouwd die  een aantal jaren later werd uitgebreid met een kruidenierswinkeltje.

Zijn vrouw Johanna Schuitemaker overlijdt op 33-jarige leeftijd. Enkele jaren later hertrouwt hij met een zuster van zijn eerste vrouw. Naast de drie kinderen uit zijn eerste huwelijk worden er nog vijf kinderen geboren waarvan Fredrik (Frits) de jongste is. Begin 1900 wordt de kneedmachine in de bakkerij uitgerust met een petroleum motor. In 1910 wordt naast de bakkerij een maalderij gebouwd die werd aangedreven door een zware motor die door “zuiggas” werd aangedreven. Intussen komt de 15-jarige Frits in de zaak.

In 1913 wordt de boerenvereniging “Enter en Omstreken” opgericht. Deze heeft slechts twee jaar bestaan. In 1920 is Frits Morsink getrouwd met Berendina Wessels. In dat jaar was Frits de initiatiefnemer van de oprichting van Coöp. Landb. Ver. Afd. Enter van de OLM .Er was inmiddels elektriciteit in Enter en Frits heeft de zaak uitgebreid en gemoderniseerd. In 1926 werden er statuten gemaakt die in de Staatscourant van 23 juni 1926 worden gepubliceerd. Hiermee was de Coöp. een rechtspersoon.  De Coöperatie neemt voor f. 30.000 de zaak van Morsink over. Eerst de winkel en bakkerij, later in 1930 de maalderij . Frits Morsink wordt directeur. Naast de winkel komt een woonhuis voor de directeur. In 1932  wordt voorzichtig met textiel begonnen als dat aanslaat wordt het woonhuis van Frits daarvoor bestemd. Tegenover de Coöp. staat het huis van Weijssink ( De Bosdame)  te koop en Frits koopt dit pand laat het slopen en bouwt er een nieuw woonhuis.

In dat jaar overlijdt ook zijn vader de grondlegger van de zaak.

In 1935 wordt er een vrachtwagentje gekocht waarmee de grondstoffen worden aangevoerd. Transportbedrijf Wassink in Enter die dat vervoer tot dusverre verzorgde verloor een grote klant.

In de Tweede Wereldoorlog is Frits Morsink lid van de “Trouwgroep” een Gereformeerde verzets –groep die geen gewapend verzet nastreefde. Veel onderduikers vonden een schuilplaats in de maalderij. Ook de bekende verzetsstrijder “Frits de Zwerver” ds. Slomp vond verschillende malen onderdak in Enter. Toen veel boeren uit het Enterbroek wegens “Judenhilfe” waren opgepakt heeft Frits Morsink zich erg ingezet om de boeren vrij te krijgen. Direct na de oorlog was Frits hoofd van het Burgerlijk Gezag in Enter dat daarna overgenomen werd door het Militair Gezag.

Na de oorlog  ging  het goed met de Coöperatie er werd voortdurend uitgebreid. Tot begin  jaren zestig de schaalvergroting in de intensieve veehouderij/pluimveehouderij zich aandiende en het bulkvervoer noodzakelijk werd.    De maalderij ging over in de VTL in Almelo. De winkel werd omgezet in de eerste supermarkt in Enter.  Sanders en Emte werden de opvolgers.

J.G. Altena

Eerder gepubliceerd in de Wiezer

Andere verhalen

Betje Samuel (De Bette)
Levy Samuel (de June)
Marcus Samuël (De Marre)
De Joodse gemeenschap in Enter: Benjamin Samuel (de Beye)
De Joodse gemeenschap in Enter: Aron Samuel (Sam)
De Joodse gemeenschap in Enter: de familie Samuel
Hallehuizen in Enter
Kerkelijke geschiedenis van Enter
De ontwikkeling van Enter en de Enter es
Het Leyerweerd
Het herenhuis Kattelaar
De Molens van Enter
Het Exo een historische plek in Enter
Het  Enterveen voor 100 jaar.
Schilder Wedda uit Enter werd geboren op de gasbel van Slochteren
2e Wereldoorlog voorkwam drooglegging Mokkelengoor
Studiegroep “De Apenberg” van de TH-Delft maakte in 1952 uitbreidingsplan voor Enter
Onderduiken in Enter in de Tweede Wereldoorlog
De komst van straatverlichting en elektriciteitsbedrijf in Enter
Onderzoek erf- en grondnamen in Enter
De molenaarsfamilie Dissel in Enter
Enterse Zompen bij de Oosterhof in Rijssen
Velten of Broeze: een ingewikkelde connectie in Enter
Graanelevator voor de Coöperatie
Vakbeweging Enter vernietigt haar archieven tijdens WO2
Uitvinding van Morsink: Legnesten!
Dirk Getkate leraar aan de Klompenmakersvakschool
Gezin uit ontruimd Arnhem vond onderdak in Enter
Enternaren werkten als dwangarbeider in munitiefabriek Strausberg
Plattegrond van Enter in het begin van de jaren zestig
Het Erve Berends
50 jaar bevrijding Enter
De geschiedenis van het herenhuis Berghorst in Enter
Vriejn in ’n Bulnershook
Een Enterse jongen in oorlogstijd
Een bruiloft op het Leyerweerd in de 19e eeuw
De Twentse Hoeve in Enter van Boerderij-Eethuis tot restaurant met Michelinster
Het oale geet hen, het nieje kump an
Hoe behouden we het restant van de historische Enter es
Witte Hoes en Hotel Rijsserberg in Het Hollands Schwarzwald
Leden van de Enterse N.B.S bewaakten deel van de dijk Noordoost-polder in 1945
Een eeuw geleden gingen de laatste Enternaren naar Holland om gras te maaien
Enternaren in de mobilisatietijd (1914 -1918)
Ophalen huisvuil en hygiëne in Enter
De verdwenen kleine middenstand in Enter
De historie van de katholieke kerk in Enter
De kwestie Eerdmans, de Botterheer
De boerderij ‘De Jêênte’ in Enter
Verkeersexamen in 1954 School met de Bijbel Enter
Zandstrooien
Spinnen
Midwinterhoorn maken
Kantklossen in Enter
Enter 802
De klompenmakerij van Helmes-Jans
Eanter hef un zwembad! (juli 1936)
Vertelsel van vraoger
Het leven van Arend Jan Leestemaker
Honderd jaar telefoon in Enter
Sunt-Jaopik
Overval op de Boerenleenbank Rectum-Ypelo
Rijssense strijd tegen dansvermaak uit Enter
In het ‘Mengat’ in Enter
Het Verzet
De Oorlogsjaren
Het Onderwijs in Enter
De bevolking van Enter in 1880
Ganzen en katoentjes
De reis van ‘Klitsen-Jan Wilm’ naar de Holland Fair in Amerika
De eerste autobusdiensten in Enter
Het ontstaan van boekhandel Waanders
Klompenmaken in Enter
Europese Promotiedagen Handmatig Klompen maken
Van Bakkersknecht tot klompenmaker
Dijken en stegen in Enter
40-jarig regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina in 1938
De geschiedenis van de Coöperatieve Landbouwvereniging in Enter
De Keurstbrug over de Regge in Enter
Meetbrieven, lastgelden en patentrechten
BEVRIJDING VAN ENTER (6)
BEVRIJDING VAN ENTER (5)
BEVRIJDING VAN ENTER (4)
BEVRIJDING VAN ENTER (3)
BEVRIJDING VAN ENTER (2)
BEVRIJDING VAN ENTER (1)
De geschiedenis van de begraafplaatsen in Enter
De aanleg van harde wegen in en om Enter
Jais-Hin’n
De Oale Uup’n
Het maritiem vakantieverleden van dokter Veldhuyzen van Zanten
Verdeling marke Enter in tapperij de Halve Maan
Een klompenschipper uit Enter
Van Langenhof tot Wooltershoes
Hotel De Adelaar, opkomst en ondergang
Van schippersdochter tot kasteelvrouwe
Het uitgaansleven in Enter in vroeger tijden
Het Pluimershuis
Bijnamen
De geschiedenis van het dorp Enter
Forensendorp
Klompen maken
Ganzenhandel met Duitsland en Engeland
Scheepvaart en de Enterse zompen
Bevolkingsgroei en het Markestelsel
De Munsterse oorlogen
Hervorming en opstand
Rohaan
Kattelaar
Het Leijerweerd
Geschiedenis van het erve Borgerink
Van Conrading tot Deks 1475-1971
Het erve Dekkers van 1601 tot 1971
Het pand Bolscher
Oude Katholieke kapel
Neringdoenden in Enter anno 1880
De eerste garage
Oude erven
Enterse adel
Naam en ouderdom Enter
Scroll naar boven