De aanleg van harde wegen in en om Enter

De aanleg van harde wegen in en om Enter

De eerste verharde wegen in Twente rond 1830 lieten Enter links en rechts liggen. De  ene route liep van Zwolle over Raalte en Wierden naar Almelo en verder. De andere route liep van Deventer over Holten Goor naar Enschede. Enter moest nog even wachten op de eerste verharde weg. Bij Koninklijk Besluit van 20 januari 1854 werd besloten om een “kunstweg van  kortgeslagen keyen” , volgens de bewerking van Mac Adam aan te leggen van Ommen over Hellendoorn, Nijverdal, Rijssen en Enter tot aan de keistraat in Goor. Het gedeelte van Rijssen naar en door Enter zal “klinkertweg” worden.

Asfalteren Goorseweg foto Freriksen 9

De bewerking volgens MacAdam was het aanbrengen van drie verschillende lagen steenslag over elkaar. In de zomer van 1854 is men bezig met de aarden baan tussen Rijssen en Enter en tussen Goor en Enter met het verbrijzelen der keyen.  Zo’n wegstrook werd dan minstens een maand afgesloten voor voer- en rijtuigen en voor het vervoer van vee. Het verkeer moest zijn eigen weg  dan maar vinden. Het was allemaal handwerk en leverde werk  aan veel mensen. In 1859 was de hele weg klaar.

Tien jaar later kwam de grintweg van Wierden naar Enter gereed ook volgens de bewerking van Mac Adam. In de kom van Enter was deze weg ook verhard met klinkers , aansluitend op de  kunstweg van Ommen naar Goor.

Toen het gemotoriseerde verkeer op gang kwam begin 1900 bleek dat deze wegen daarvoor erg kwetsbaar waren en veel onderhoud vergden. Met de komst van de auto’s kwamen ook de eerste verkeersborden in Enter . Het waren er drie met het opschrift “maximum snelheid voor auto’s 12 km per uur”. Ze stonden aan het begin van de bebouwde kom vanaf Wierden, Rijssen en Goor.     

De wegen naar Ypelo, Bornerbroek en Delden waren nog steeds slechte zandwegen. In 1917 wil de Provincie een klinkerweg aanleggen van Enter over Bornerbroek naar Borne. Met de gemeente Wierden wordt overleg gepleegd over het te volgen tracѐ. Al snel blijkt dat in Enter ernstige meningsverschillen hierover bestaan. De ene groep rond Ter keurst wil de weg over de Keurstbrug door Ypelo richting Bornerbroek en de andere groep wil de weg aanleggen over de Langevoortsbrug in wat later de Bornerbroekseweg zal heten maar dan nog “Middenweg” genoemd wordt. Een argument van de groep Ter Keurst was dat voor de aanleg over de Langevoortsbrug “kolossale” hoeveelheden zand nodig waren om de  weg in tijden van hoge waterstand begaanbaar te houden. Daar hadden ze een punt want toen de weg later toch over de Langevoortsbrug werd aangelegd moest hier en daar een zandbed van anderhalve meter komen. De weg kreeg in de volksmond dan ook de naam “ ’n Hoog’n Diek” en de “Hoge Brugge”.

Maar voor het zover was sleepte de dicussie zich voort van 1917 tot 1932. De crisisjaren zorgden eindelijk voor de aanleg in het kader van de werkgelegenheid. De weg naar Bornerbroek kwam er evenals de weg door Ypelo naar Wierden. Allemaal klinkerwegen. Ook de klinkerweg  naar Delden kwam er zij het dat deze weg eindigde bij de “dikke beuken” achter “Binnen-Gerrit” want Delden was van mening veranderd en legde het vervolg van deze weg niet aan.

In 1935 werd de grintweg naar Goor de eerste weg in Enter waar asphaltbeton werd toegepast. Op de grintweg werd eerst een laag fijne steenslag aangebracht dat met bezems zo vlak mogelijk verdeeld werd. Daarna werd er verhitte teer over gegoten en tot slot werd dit mengsel gewalst.

 

J.G. Altena

Eerder gepubliceerd in de Wiezer op 16/12/2014

Andere verhalen

Betje Samuel (De Bette)
Levy Samuel (de June)
Marcus Samuël (De Marre)
De Joodse gemeenschap in Enter: Benjamin Samuel (de Beye)
De Joodse gemeenschap in Enter: Aron Samuel (Sam)
De Joodse gemeenschap in Enter: de familie Samuel
Hallehuizen in Enter
Kerkelijke geschiedenis van Enter
De ontwikkeling van Enter en de Enter es
Het Leyerweerd
Het herenhuis Kattelaar
De Molens van Enter
Het Exo een historische plek in Enter
Het  Enterveen voor 100 jaar.
Schilder Wedda uit Enter werd geboren op de gasbel van Slochteren
2e Wereldoorlog voorkwam drooglegging Mokkelengoor
Studiegroep “De Apenberg” van de TH-Delft maakte in 1952 uitbreidingsplan voor Enter
Onderduiken in Enter in de Tweede Wereldoorlog
De komst van straatverlichting en elektriciteitsbedrijf in Enter
Onderzoek erf- en grondnamen in Enter
De molenaarsfamilie Dissel in Enter
Enterse Zompen bij de Oosterhof in Rijssen
Velten of Broeze: een ingewikkelde connectie in Enter
Graanelevator voor de Coöperatie
Vakbeweging Enter vernietigt haar archieven tijdens WO2
Uitvinding van Morsink: Legnesten!
Dirk Getkate leraar aan de Klompenmakersvakschool
Gezin uit ontruimd Arnhem vond onderdak in Enter
Enternaren werkten als dwangarbeider in munitiefabriek Strausberg
Plattegrond van Enter in het begin van de jaren zestig
Het Erve Berends
50 jaar bevrijding Enter
De geschiedenis van het herenhuis Berghorst in Enter
Vriejn in ’n Bulnershook
Een Enterse jongen in oorlogstijd
Een bruiloft op het Leyerweerd in de 19e eeuw
De Twentse Hoeve in Enter van Boerderij-Eethuis tot restaurant met Michelinster
Het oale geet hen, het nieje kump an
Hoe behouden we het restant van de historische Enter es
Witte Hoes en Hotel Rijsserberg in Het Hollands Schwarzwald
Leden van de Enterse N.B.S bewaakten deel van de dijk Noordoost-polder in 1945
Een eeuw geleden gingen de laatste Enternaren naar Holland om gras te maaien
Enternaren in de mobilisatietijd (1914 -1918)
Ophalen huisvuil en hygiëne in Enter
De verdwenen kleine middenstand in Enter
De historie van de katholieke kerk in Enter
De kwestie Eerdmans, de Botterheer
De boerderij ‘De Jêênte’ in Enter
Verkeersexamen in 1954 School met de Bijbel Enter
Zandstrooien
Spinnen
Midwinterhoorn maken
Kantklossen in Enter
Enter 802
De klompenmakerij van Helmes-Jans
Eanter hef un zwembad! (juli 1936)
Vertelsel van vraoger
Het leven van Arend Jan Leestemaker
Honderd jaar telefoon in Enter
Sunt-Jaopik
Overval op de Boerenleenbank Rectum-Ypelo
Rijssense strijd tegen dansvermaak uit Enter
In het ‘Mengat’ in Enter
Het Verzet
De Oorlogsjaren
Het Onderwijs in Enter
De bevolking van Enter in 1880
Ganzen en katoentjes
De reis van ‘Klitsen-Jan Wilm’ naar de Holland Fair in Amerika
De eerste autobusdiensten in Enter
Het ontstaan van boekhandel Waanders
Klompenmaken in Enter
Europese Promotiedagen Handmatig Klompen maken
Van Bakkersknecht tot klompenmaker
Dijken en stegen in Enter
40-jarig regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina in 1938
De geschiedenis van de Coöperatieve Landbouwvereniging in Enter
De Keurstbrug over de Regge in Enter
Meetbrieven, lastgelden en patentrechten
BEVRIJDING VAN ENTER (6)
BEVRIJDING VAN ENTER (5)
BEVRIJDING VAN ENTER (4)
BEVRIJDING VAN ENTER (3)
BEVRIJDING VAN ENTER (2)
BEVRIJDING VAN ENTER (1)
De geschiedenis van de begraafplaatsen in Enter
De aanleg van harde wegen in en om Enter
Jais-Hin’n
De Oale Uup’n
Het maritiem vakantieverleden van dokter Veldhuyzen van Zanten
Verdeling marke Enter in tapperij de Halve Maan
Een klompenschipper uit Enter
Van Langenhof tot Wooltershoes
Hotel De Adelaar, opkomst en ondergang
Van schippersdochter tot kasteelvrouwe
Het uitgaansleven in Enter in vroeger tijden
Het Pluimershuis
Bijnamen
De geschiedenis van het dorp Enter
Forensendorp
Klompen maken
Ganzenhandel met Duitsland en Engeland
Scheepvaart en de Enterse zompen
Bevolkingsgroei en het Markestelsel
De Munsterse oorlogen
Hervorming en opstand
Rohaan
Kattelaar
Het Leijerweerd
Geschiedenis van het erve Borgerink
Van Conrading tot Deks 1475-1971
Het erve Dekkers van 1601 tot 1971
Het pand Bolscher
Oude Katholieke kapel
Neringdoenden in Enter anno 1880
De eerste garage
Oude erven
Enterse adel
Naam en ouderdom Enter
Scroll naar boven